Hoe kunnen kleuren onze geest, emoties en gedrag beïnvloeden?
Hoe gekleurd is jouw perspectief?
De relatie tussen kleur en het menselijk brein
“Het menselijk oog en brein vertalen samen licht naar kleur. Lichtreceptoren in het oog zenden berichten naar het brein, die onze vertrouwde reactie op kleur voortbrengt."[1]
Kleur kan een belangrijke rol spelen bij het verwerken van informatie, waardoor bepaalde stemmingen beïnvloed worden en zelfs de keuzes bepaald worden die we maken. Kleurvoorkeuren hebben invloed op de spullen die we kopen, de kleding die we dragen en de manier waarop we ons huis inrichten.
Wat er in ons brein gebeurt als we worden blootgesteld aan kleur, is indrukwekkend. In essentie wordt aangenomen dat kleuren niet ‘echt’ zijn, maar dat ze geproduceerd worden door ons brein om licht met verschillende golflengtes te identificeren. Fotoreceptoren die ongevoelig zijn voor kleur, ook wel bekend als de staafjes in onze ogen, reageren op licht dat wel of niet aanwezig is. Daarom kunnen ze niet het verschil waarnemen tussen bepaalde golflengtes. Kleur is dan ook niets anders dan een illusie die ons brein creëert.
Mensen kiezen vaak objecten in kleuren die bepaalde stemmingen of gevoelens oproepen, zoals de keuze voor een autokleur die levendig, modern, stijlvol of betrouwbaar is. Interieurkleuren kunnen ook gebruikt worden om een specifieke sfeer te creëren, zoals je slaapkamer lichtblauw verven voor een rustgevende setting.
Meer wetenschappelijk onderzoek is nodig om een beter begrip te krijgen van kleurenpsychologie, maar experts kunnen met zekerheid zeggen dat kleur van invloed is op hoe we ons voelen en gedragen. Als je rekening houdt met persoonlijke, culturele en situationele factoren, kun je aan de hand van kleur begrijpen hoe individuen op dagelijkse basis reageren.
Kleurenpsychologie
In 1666, ontdekte Sir Isaac Newton dat puur wit licht dat door een prisma schijnt, wordt gescheiden in alle zichtbare kleuren. Hij stelde ook vast dat elke kleur bestaat uit een enkele golflengte die niet gescheiden kan worden in andere kleuren. [2]
Ondanks dit feit kan licht wel gecombineerd worden om andere kleuren te creëren. Net zoals je verf kunt mengen om andere kleuren te maken: rood licht gemengd met geel licht wordt een oranje kleur. Differentiatie ontstaat als bepaalde kleuren elkaar opheffen als ze gemengd worden en resulteren in een wit licht. Een duidelijk voorbeeld hiervan is magenta en groen.
Bewijs is niet gebaseerd op wetenschappelijke feiten en komt vooral voort uit individuele ervaringen, dus het is de vraag hoe betrouwbaar het is. Ondanks deze kanttekening hebben onderzoekers en experts wel diverse beredeneerde bevindingen opgedaan over de psychologie van kleur en het effect op stemmingen, gevoelens en gedrag. [3]
Cultuur en individuele levenservaring kunnen allebei beïnvloeden hoe we ons voelen als we kleuren zien. Een voorbeeld hiervan is de kleur zwart. In veel landen wordt zwart gezien als symbool voor de dood, gedragen op begrafenissen en als uitdrukking van verdriet om het verlies van een persoon. In Afrika is zwart juist een kleur van mannelijkheid en volwassenheid.
Is kleur echt van invloed op hartslag en bloeddruk?
Een onderzoek door Soojin Lee en Stephen Westland van de Universiteit van Leeds was gericht op het testen van de algemene theorie dat kleur onze hartslag en bloeddruk beïnvloedt, omdat eerdere pogingen weinig bewijs hiervoor hadden opgeleverd.
Tijdens de studie werden 42 participanten ingezet om de invloed van een omgevingskleur te verkennen:
“Fysiologische metingen werden gedaan van de bloeddruk en hartslag na blootstelling aan omgevingen met gekleurd licht gedurende circa 20 minuten. Dit toonde aan dat de hartslag omhoog ging bij rood licht en niet bij blauw en groen licht. Ook de bloeddruk ging omhoog bij rood licht. Er werden echter geen statistisch significante resultaten gemeten.” (Hoogleraar S. Westland, Universiteit van Leeds)
Kan het leerproces van kinderen beïnvloed worden door kleuren?
Dr. Yiting Duan van de Zhejiang Sci-tech Universiteit deed onderzoek naar het effect van kleur op het reactievermogen en het gedrag van mensen en specifiek op de leeromgeving van kinderen. Onder kinderen van de basisschool werd gedurende twee weken een kleurentest en psychologisch experiment gedaan met drie verschillende gekleurde ruimtes.
In de rode ruimte lieten de kinderen een snellere reactietijd en betere antwoorden zien als hen een logische vraag werd gesteld. De resultaten van de blauwe en gele ruimtes waren vergelijkbaar. Hoewel de invloed in deze test niet evident was, bood een gedetailleerde test betere resultaten:
“De invloed was niet evident bij het stellen van logische vragen, maar liet wel meer nauwkeurigheid zien in de gedetailleerde test. Deze toonde aan dat gele en blauwe ruimtes de aandacht en nauwkeurigheid van kinderen stimuleren.”
Dr Y. Duan
Therapie met kleurenpsychologie
Eeuwenoude culturen waaronder de Egyptenaren en de Chinezen maakten al gebruik van chromotherapie. Zij geloofden dat het gebruik van kleuren kon helpen bij genezing en noemen dit soms lichttherapie of kleurologie. Deze alternatieve, holistische behandeling wordt vandaag de dag nog steeds gebruikt en is gebaseerd op deze theorieën over kleur:
Indigo: Biedt verlichting bij huidproblemen
Oranje: Verbetert energieniveaus en wordt gebruikt bij longproblemen
Rood: Verbetert circulatie en stimuleert lichaam en geest
Blauw: Verlicht pijn en ziektes
Geel: Zuivert het lichaam en stimuleert de zenuwen
Het is duidelijk dat kleur een belangrijke rol in ons leven speelt, waar niet iedereen bij stilstaat. Kleuren zijn van invloed op zoveel aspecten in ons leven en dit gaat dieper dan we ons realiseren.
Bronnen
Meest recente artikelen
Ontvang het gratis boek met trends
Word geïnspireerd en ontdek de psychologie van kleuren achter de collectie in ons prachtige boek met trends.
Bestel kleurenkaart
Bekijk de echte vliezen van de gehele collectie om zo de juiste kleur te kiezen voor jouw volgende project.
