Potrafisz wyobrazić sobie świat bez kolorów? Obecnie mamy do dyspozycji żółty, pastelowy żółty, lśniący żółty, żółtą ochrę – a na tym lista się nie kończy. Rozpoznawanie kolorów i nadawanie im znaczenia stało się sposobem na życie, ale jak rozpoczęliśmy tworzenie tej pięknej palety kolorów? Historyczne spojrzenie na kolor oferuje kulturową perspektywę, określoną bardziej przez czas i miejsce niż przez skojarzenia.

Ponad 40 000 lat temu pierwsi artyści wykorzystywali unikalne połączenie kredy, gliny, tłuszczu zwierzęcego i węgla drzewnego, by stworzyć najwcześniejsze znane nam pigmenty. Na ich bazie powstała paleta pięciu kolorów, które stanowiły podstawę sztuki na długie lata: czarny, biały, czerwony, żółty i brązowy.

Eksploracja, eksperyment oraz postęp naukowy i technologiczny doprowadziły do odkrycia i stworzenia nowych kolorów. Od epoki renesansu do impresjonizmu w dziedzinie kolorów dokonał się widoczny postęp, a w każdym okresie były odkrywane nowe pigmenty.

Pomimo powszechnych wyobrażeń na temat kolorów tęczy tak naprawdę nie zawiera ona czystych kolorów, ponieważ wszystkie zlewają się w jedno ciągłe widmo. Aż do 1704 roku uważano, że tęcza składa się z pięciu kolorów. Dopiero wtedy sir Isaac Newton dodał do nich niebieski i pomarańczowy, i to tylko dlatego, że fascynowała go liczba siedem oraz jej właściwości.

Historia pokazuje więc, że kolory tęczy mogą być różnie postrzegane, a kiedy zagłębimy się w kulturowe źródła kolorów, również tu zobaczymy znaczące różnice. Interpretacja kolorów ma duże znaczenie i wyewoluowała nie tyle z naturalnego postrzegania poszczególnych kolorów, co z wyobrażeń na ich temat.

Czerwony

W większości języków czerwony był pierwszym nazwanym kolorem po czerni i bieli. Był to pierwszy kolor używany w sztuce (ochra) i ma bardzo wyraźną symbolikę, ponieważ nawiązuje do krwi, kojarzy się z siłą i męskością. Za najwcześniejszą formę sztuki prehistorycznej uważa się ryty naskalne sprzed 75 000 lat, przedstawiające linie, kształty i trójkąty zabarwione czerwoną ochrą.

Różowy

Chociaż obecnie róż jest najczęściej uważany za kobiecy kolor, to stosunkowo nowa tendencja. W XIX i na początku XX wieku było odwrotnie: różowy był przeznaczony dla chłopców, a niebieski dla dziewczynek. Różowy był uważany za odpowiednik męskiej czerwieni dla małych chłopców, natomiast niebieski był postrzegany jako kobiecy ze względu na skojarzenie z płaszczem Matki Boskiej (który był przedstawiany w tym kolorze od VI wieku n.e.). Dopiero w latach 50. XX wieku różowy zaczął być promowany jako kolor dla kobiet.

Niebieski

W starożytnej Grecji, Chinach, Japonii i Hebrajsku nie było nazwy dla koloru niebieskiego, a niebieski był uważany za odcienie zieleni. Obecnie ma to odbicie w kilku językach, w tym koreańskim, wietnamskim i tajskim, które nie mają wyraźnego rozróżnienia pomiędzy zielonym a niebieskim.

Kolor niebieski jest lubiany na całym świecie, co wynika z jego uspokajającego wpływu. Dźwięki morza, jezior, rzek i nieba są często wykorzystywane jako metody relaksacyjne, a obrazy mające uspokajające działanie na umysł to przede wszystkim błękitne fale lub bezchmurne, błękitne niebo.

Żółty

Słonecznik, symbol amerykańskiego stanu Kansas, zainspirował wybór żółtego koloru wstążki będącej znakiem walki sufrażystek w 1867 roku. Żółta wstążka wiąże się również z nieobecnymi przyjaciółmi lub bliskimi podczas I wojny światowej. Nosiło się ją w USA jako symbol wierności ukochanym, mężom i narzeczonym walczącym za granicą.